Zouden kinderdagverblijven vaccinaties moeten verplichten?

Het blijft altijd een onderwerp van gesprek: vaccinaties bij kleine kinderen. Steeds meer ouders kiezen ervoor om hun kinderen niet in te enten. Daardoor lopen kleine baby’s gevaar op een besmettelijke ziekte. Dit komt doordat kleine baby’s nog niet gelijk na de geboorte ingeënt zijn tegen alle besmettelijke ziektes. Kinderdagverblijven moeten daarom vaccinatie gaan eisen, vinden verschillende ouders. 

Groepsimmuniteit

Als een groot deel van de bevolking is ingeënt, krijgt een ziekteverwekker geen kans om zich te verspreiden. Deze groepsimmuniteit, zoals dit heet, hebben jonge baby’s volgens de theorie van groepsimmuniteit hard nodig. Baby’s gaan al vanaf drie maanden naar een kinderdagverblijf, terwijl sommige prikken zoals die van de mazelen pas bij 14 maanden wordt gegeven. Als andere kinderen deze prikken wel hebben gehad, zijn de kleinere kinderen toch beschermd door de groepsimmuniteit. Maar als steeds meer ouders ervoor kiezen om hun kinderen niet in te enten, gaat de groepsimmuniteit niet meer op. Zo neemt de kans op besmettingen dus toe. We hebben het hierbij niet over ouders die hun kind niet inenten vanwege medische redenen of overgevoeligheid voor vaccins.

In 2014 ging het op deze manier mis en belandde een jongetje van acht maanden in het ziekenhuis. Hij was op het kinderdagverblijf besmet met de mazelen door een kind dat bewust niet was ingeënt. Hij overleefde het maar net. Gjalt Jellesma trok toen aan de bel, maar sindsdien is er weinig gebeurd, concludeert hij. ‘We hebben in 2014 binnen de branche gesprekken gevoerd tot aan het ministerie aan toe. We hebben alarm geslagen bij het RIVM dat dit speelt, en dat ze ouders beter moeten voorlichten. Maar twee jaar later is de vaccinatiegraad helaas toch weer een paar procent gezakt. Er moet echt actie ondernomen worden.’

Kinderen zonder vaccinaties weigeren?

Als kinderen worden ingeschreven voor een kinderdagverblijf, wordt er gevraagd of de kinderen meedoen aan het rijksvaccinatieprogramma. Dat is een standaard vraag, want kinderdagverblijven verzamelen deze informatie voor de GGD. Kinderopvang mogen kinderen die geen vaccinaties hebben gehad niet weigeren. Dit heeft te maken met het feit dat kinderdagverblijven namelijk geen onderscheid mogen maken op grond van godsdienst en levensovertuiging. De overheid kan vaccinaties niet verplichten, omdat dit in strijd is met artikel 11 (Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam). Ouders die hun kinderen niet inenten, hebben daartoe dus het volste recht.

Kinderdagverblijven mogen kinderen nu tijdelijk weigeren als ze een groot risico vormen voor andere kinderen, zoals in het geval van een besmettelijke ziekte. Kinderen die niet gevaccineerd zijn, vormen echter toch een risico. Ook al zij zelf (nog) niet ziek zijn, kunnen ze wel het virus meedragen en andere kinderen besmetten. Toch mogen kinderen op basis van dit risico niet geweigerd worden. Ouders die hun kinderen niet vaccineren vinden het ontoelaatbaar als ongevaccineerde kinderen geweigerd worden, omdat ze dan niet de vrijheid hebben om zelf die keuze te maken. Deze vrijheid hebben ze namelijk wel degelijk.

Verhoogde vaccinatiegraad

Onderzoekster Eileen Wang (2014) heeft in een Amerikaanse studie onderzoek gedaan naar het effect van verplichte vaccinaties voor kinderdagverblijven. Ze toonde aan dat de vaccinatiegraad stijgt als kinderdagverblijven vaccineren verplichten. Deze verhoogde vaccinatiegraad is ook van belang voor mensen die om medische redenen geen vaccinaties kunnen verdragen of ongevoelig zijn voor deze vaccins. Het RIVM in Nederland geeft aan dat op dit moment de vaccinatiegraad nog hoog genoeg is in Nederland, maar als steeds meer ouders er voor kiezen om hun kinderen niet meer te vaccineren kunnen deze kinderen toch gevaar lopen. In dat geval kunnen ouderwetse kinderziektes weer de kop op steken.

Het is goed om met elkaar het gesprek aan te gaan over dit onderwerp. Op dit moment is het niet mogelijk om vaccinaties op de kinderopvang te verplichten, omdat dit in strijd is met de grondwet. Toch zou het een oplossing kunnen zijn voor de risico’s die kleine baby’s lopen op ziektes. We zijn benieuwd naar jullie mening. Wat vinden jullie hiervan?

Noot van de redactie
In dit artikel hebben we geprobeerd uit te leggen wat de gevaren zijn voor kinderen op kinderopvang als de vaccinatiegraad daalt. We willen graag open hierover zijn, omdat er risico’s zijn die kinderen lopen en dat niet onbesproken moet blijven. We zijn benieuwd naar jullie mening rondom dit onderwerp en willen vragen om met respect op elkaar te reageren. Uiteindelijk moeten alle ouders zelf de keuze maken of ze hun kinderen laten vaccineren en moeten we elkaars keuzes respecteren.